Vergeten en vergeven Deel 7

Het was een gure zondagmiddag, die dertiende november 1983. Fortuna speelde in de tweede ronde van de KNVB-beker thuis tegen Go Ahead. Niet echt een interessant affiche: bekervoetbal leefde toen ook al niet in Nederland, de prestaties en het spel van Fortuna in de competitie waren slecht en de tegenstander had niet veel minder kleurloos kunnen zijn. Geen wonder dus dat er maar vierduizend mensen naar de Baandert waren gekomen. Eén ding maakte de wedstrijd echter bijzonder: André van Gerven zou zijn debuut maken als keeper van Fortuna.

En dat was op zijn zachtst gezegd een verrassing. Het ging zoals gezegd niet echt denderend met Fortuna en de meeste supporters vonden versterking hard nodig. Maar zij zagen de problemen eerder centraal in de verdediging of op het middenveld. De positie van keeper Nico Hanssen leek onomstreden. De boomlange Hanssen gold als een talent: hij had regelmatig voor Jong Oranje gekeept en was al drie seizoenen de vaste keuze van trainer Frans Körver. Bovendien was Hanssen als jongen uit de streek, –hij kwam uit Treebeek, geliefd bij het publiek.

Ook na een paar mindere optredens van Hanssen hield niemand rekening met een wisseling van de wacht. Ook Hanssen zelf niet. Zelfs toen hij de vrijdag voor de wedstrijd naar het kantoor van manager Joop Castenmiller geroepen werd, dacht hij dat het ging over een paar nieuwe handschoenen. Pas daar kreeg hij in de gaten dat er iets aan de hand was. Körver vond Hanssen te onzeker en daarmee een bron van onrust voor zijn verdediging. Daarom had Fortuna voor de rest van het seizoen André van Gerven gehuurd van FC Twente.

En zo keken wij tegen Go Ahead met argusogen naar onze nieuwe keeper. Nico Hanssen had van ons niet weggehoeven, Van Gerven moest eerst maar eens bewijzen dat hij meer in zijn mars had. Van Gerven keepte echter een foutloze wedstrijd en zette Fortuna met een paar belangrijke reddingen op het spoor naar de volgende ronde en uiteindelijk naar de finale van de KNVB-beker. En Van Gerven zou ook de rest van het seizoen een betrouwbare doelman blijken. De Brabander had al een flinke loopbaan achter de rug toen hij op zijn 31ste naar Fortuna kwam. Hij was begonnen als reservekeeper bij PSV en stond daarna jarenlang in de goal bij FC Twente. Een keer zat hij zelfs op de bank bij het Nederlands elftal. Na de onverwachte degradatie van FC Twente was Van Gerven echter uit de basis verdrongen door de talentvolle Theo Snelders.

Bij Fortuna kwam zijn routine in het moeilijke tweede seizoen in de eredivisie goed van pas. Niet alleen Van Gerven zelf maakte weinig fouten, ook de verdediging oogde stabieler dan aan het begin van het seizoen. Het verbaasde dan ook niemand toen Fortuna besloot Van Gerven definitief in te lijven. Fortuna had met hem immers een betrouwbare en degelijke keeper in huis gehaald. Zo leek het tenminste. Op het einde van het seizoen maakten we kennis met de andere kant van Van Gerven. En dat uitgerekend in de bekerfinale. Tegen landskampioen Feyenoord (met Cruijff en Gullit) staat het in de Kuip op 2 mei 1984 lange tijd 0-0. Minder dan tien minuten voor tijd vliegt er weer eens een hoge bal het stafschopgebied van Fortuna in. Voorstopper Mario Eleveld wil rond de penaltystip een duel aangaan met Feyenoorder Peter Houtman. Erg dreigend lijkt de situatie niet. Maar dan komt André van Gerven met ware doodsverachting aanvliegen. Van Gerven mist de bal compleet, maar weet wel Eleveld met succes te torpederen. Peter Houtman blijft gewoon staan en kan de bal ongehinderd in het lege doel trappen.

Gezien zijn goede diensten in de rest van het seizoen wilden we Van Gerven niet te hard afvallen. We hielden het maar op een misverstand tussen hem en Mario Eleveld. Maar zijn misser bleek meer te zijn dan een bedrijfsongelukje. Van Gerven ging wel vaker op uitermate ongunstige momenten de fout in. Zo ook op 8 september 1984. De eerste derby tegen MVV sinds het seizoen ‘77/’78 had tienduizend toeschouwers naar de Baandert getrokken. Fortuna was als favoriet aan de wedstrijd begonnen, maar speelde een dramatisch slechte wedstrijd. Iedereen in het stadion had zich een paar minuten voor tijd al neergelegd bij een 1-1 gelijkspel, toen MVV een vrije trap mocht nemen. Laatste man Bert van Marwijk produceerde een vlakke schuiver, die zonder van richting te veranderen naar de hoek rolde waar André van Gerven al klaar lag om de bal op te vangen. Maar tot verbijstering van iedereen liet Van Gerven de bal eerst door zijn handen en vervolgens door zijn benen glippen.

Zo werd iedereen langzamerhand een beetje nerveus van André van Gerven, wiens ware aard nu pijnlijk duidelijk begon te worden. Van Gerven was een getalenteerde keeper, maar wel één van het neurotische soort. Soms werden de spanningen hem zelfs dusdanig te machtig dat trainer Bert Jacobs het verstandiger vond hem niet op te stellen. Dan mocht Chris Körver komen opdraven. Maar die had helaas noch het talent noch de uitstraling van zijn vader, zodat Jacobs na enkele wedstrijden meestal toch weer een beroep deed op Van Gerven. Uiteindelijk zou Van Gerven tot de zomer van 1987 bij Fortuna blijven. In vier seizoenen keepte hij 87 competitiewedstrijden.

Het cliché wil dat keepers een beetje gek zijn. Na vijftien seizoenen Ruud Hesp en Arno van Zwam zie ik de betrekkelijkheid van die stelling wel in. Maar André van Gerven was inderdaad licht gestoord, zoals hij ook bewees tijdens de oefencampagne van Fortuna in 1986 op Malta. Daar moest Van Gerven in de tweede helft door blessures invallen als veldspeler. Dat deed hij vol overgave. En klaarblijkelijk ook met enig kunnen, want op een gegeven ogenblik speelde hij de lokale vedette zelfs door de benen. Die haalde zijn gram door Van Gerven een klap te geven. Niet omdat Van Gerven hem gepoort had; die vernedering was nog wel te dragen. Maar het werd hem even te veel toen Van Gerven na de poort met de bal onder de voet in juichen was uitgebarsten…

PM